İlahi baxışa görə, bu dünya ancaq gördüklərimizdən ibarət deyildir, yəni zahirdə gördüklərimizdən qeyriləri də mövcuddur. İnsan gərək göydəki bir neçə milyard ulduzu kəşf edərək deməsin ki, mən artıq kainatı kəşf etmişəm.
Biz insanlar Quranın buyurduqlarına etiqad bəsləyirik və İlahi vəhyin gətirdiklərinə imanımız vardır. Quranda cinlərə aid çox sayda ayələr vardır ki, onların varlığını sübut edir. (Həvzəh/Deyerler)
Quranın nəzərinə görə cinlər də insanlar kimi təklif sahibidirlər. Onların da xəlq olmaqlarındakı hədəf insanlarda olduğu kimidir. “Cin və insanları yalnız Mənə ibadət etmələri üçün yaratmışam”. (“Zariyat” 56).
Quranın nəzərinə görə, cinlər insandan əvvəl xəlq edilmiş varlıqlardırlar. “Və Cannı (şeytanların atası olan birinci iblisi) ondan qabaq tüstüsüz, çox isti və sirayət edən oddan yaratdıq”. (“Hicr” 27).
Cinlərin də Qiyamət günü insanlar kimi hesabları vardır. “Belə isə (ey insan və cin tayfaları), Rəbbinizin nemətlərinin hansı birini təkzib və inkar edirsiniz?!”. (“Rəhman” 23).
Onların da iradə azadlıqları vardır və onlar da insanlar kimi mömin və kafir olurlar.
Atəşdən xəlq olublar və şeytan cin tayfasındandır. “Cinlərdən (cin tayfasından) olan iblisdən başqa onlar hamılıqla səcdə etdilər (iblis də cin olduğu üçün belə etdi, yoxsa ki, mələk günah etməz)”. (“Kəhf” 50).
Biz onları görməsək də, onlar bizi görürlər. “Şübhəsiz, o, və onun qəbiləsi sizi sizin onları görə bilmədiyiniz yerdən görürlər”. (“Əraf” 27).
İlahi övliyaların xadimləri ola bilirlər. Quran buyurur: “Onlar onun (Süleyman) üçün istədiyi hər bir şeyi – möhkəm qəsrlər (yaxud məbədlər və ibadət mehrabları), heykəllər, böyük hovuzlara bənzər kasalar və sabit, yerindən tərpənməyən qazanlar düzəldirdilər”. (“Səba” 13).
Cinlər Quranın üstünlüyünü dərk edirlər. “De: «Mənə vəhy olundu ki, (bizim hiss etmədiyimiz, oddan yaranmış, erkək və dişi cinsli, doğub-törəyən, dini öhdəçilikləri, ölümləri və dirilmələri olan, savab qazanan və cəzaya uğrayan, cənnətlik və cəhənnəmlik mövcudlar olan) bir dəstə cin (bu Qur’ana) qulaq asdılar və (öz qövmlərinə qayıdıb) dedilər: «Həqiqətən, biz qəribə bir Qur’an eşitdik (kəlamının gözəlliyi, nəzminin dəqiqliyi və məzmununun dərinliyi ilə bəşər kəlamından olduqca üstündür)»”. (“Cinn” 1).
“İnkişaf yolu – haqq yoludur” – bu sözlər cinlərə aiddir. “Dedilər: «Ey qövmümüz! Həqiqətən biz Musadan sonra nazil olub özündən əvvəlkiləri (keçmiş peyğəmbərləri və onların səma kitablarını) təsdiqləyən, haqqa və (əqidə, əxlaq və əməldə) doğru yola yönəldən bir kitab dinlədik»”. (“Əhqaf” 30).
