“Mən elmin şəhəriyəm, Əli onun qapısıdır, şəhərə girmək istəyən gərək qapıya gəlsin”. «أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ و عَلِيٌّ بَابُهَا، فَمَنْ أَرَادَ الْمَدِينَةَ (العلم) فَلْيَأْتِ الْبَابَ» – (فلیأتها من بابها). Həzrət Peyğəmbər (s) Hakiş Nişaburi, “əl-Mustədrək ələs-səhihəyn”, c.5, s.330 (Darut-təəsil,1435 hq). Əhli-sünnənin məşhur hədis alimi Nişaburi bu hədisi səhih hesab etmişdir. Bəzi digər əhli-sünnə alimləri isə hədisin sənədini tənqid etmələrinə baxmayaraq, hədisi zəif bilənləri qınamış və bu hədisin ən azından “həsən” dərəcəsində olduğunu vurğulamışlar. Hədis şiə və sünni qaynaqlarında müxtəlif ibarələr ilə məna nəqli edilmişdir. Bu nəqllərin çoxluğu göstərir ki, hədis mötəbərdir, qondarma olduğunu deyənlər isə həmişəki kimi İmam Əlinin (ə) fəzilətlərini həzm edə bilməyənlərdir. Hədisin digər nəqlləri: أنا مدینة العلم و علىٌّ بابها فمن اراد العلم فلیأته من بابه (فَلیَأتِ بابَ المَدینَهِ) “Mən elmin şəhəriyəm, Əli onun qapısıdır, elm istəyən gərək elmin qapısından daxil olsun – (elm istəyən şəhərin qapısına gəlsin)”. أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا فَمَنْ أَرَادَ الْعِلْمَ فَلْيَقْتَبِسْهُ مِنْ عَلِي “Mən elmin şəhəriyəm, Əli onun qapısıdır, elm istəyən onu Əlidən öyrənsin”. (یا علی) أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ أَنْتَ الْبَابُ، وَ كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يَصِلُ إِلَى الْمَدِينَةِ لَا مِنْ قِبَلِ الْبَابِ (إلّا مِنَ البابِ) “Ey Əli, mən elmin şəhəriyəm, sən qapısan. Şəhərə qapıdan qeyrisindən girə biləcəyini güman edən kəs yalan danışmışdır.” أَنَا دَارُ الْحِكْمَةِ وَ عَلِيٌّ مِفْتَاحُهَا وَ لَنْ يُوصَلَ إِلَى الدَّارِ إِلَّا بِالْمِفْتَاحِ “Mən hikmət eviyəm, Əli onun açarıdır. Evə açardan qeyrisi ilə girilməz”. أنَا مَدینَهُ العِلمِ و عَلیٌّ بابُها، ولَن تُدخَلَ المَدینَهُ إلّا مِن بابِها “Mən elmin şəhəriyəm, Əli onun qapısıdır. Şəhərdən qapıdan qeyri yerdən girilməz”. أنا دارُ العِلمِ (الحِکمَهِ) و عَلِیٌّ بابُها “Mən elmin (hikmətin) eviyəm, Əli onun qapısıdır.” أنَا مَدینَهُ العِلمِ و عَلِیٌّ بابُها، فَمَن أرادَ البابَ فَلیَأتِ عَلِیّا “Mən elmin şəhəriyəm, Əli onun qapısıdır, qapını axtaran Əlini tapsın”. أَنَا مَدِينَةُ الْحِكْمَةِ (الحِکَمِ) وَ عَلِيٌّ (بنُ أبی طالِبٍ) بَابُهَا، فَمَنْ أَرَادَ الْحِكْمَةَ (المَدینَهَ ) فَلْيَأْتِ الْبَابَ (بابَها) “Mən hikmətlər şəhəriyəm Əli onun qapısıdır. Hər kəs (hikmət öyrənmək üçün) şəhərə girmək istəsə, qapıya gəlsin”. أنَا مَدینَهُ الحِکمَهِ و عَلِیُّ بابُها، ولَن تُؤتَی المَدینَهُ إلّا مِن قِبَلَ البابِ “Mən hikmət şəhəriyəm, Əli onun qapısıdır. Şəhərə qapısından qeyri bir yerdən girilməz”. یا عَلِیُّ، أنا مَدینَهُ الحِکمَهِ و أنتَ بابُها، فَمَن أتَی المَدینَهَ مِن البابِ وَصَلَ “Ey Əli, mən hikmət şəhəriyəm, sən onun qapısısan. Hər kəs şəhərə qapıdan girərsə, (məqsədə) çatar”. أَنَا مَدِينَةُ الْجَنَّةِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا، فَمَنْ أَرَادَ الْجَنَّةَ فَلْيَأْتِهَا مِنْ بَابِهَا “Mən cənnətin şəhəriyəm, Əli onun qapısıdır. Cənnəti istəyən qapıya gəlsin”. «أنَا مَدینَهُ الحِکمَهِ (و هِیَ الجَنَّهُ)، وأنتَ یا عَلِیُّ بابُها، فَکَیفَ یَهتَدِی المُهتَدی إلَی الجَنَّهِ ؟ ولا یَهتَدی إلَیها إلّا مِن بابِها!». “Mən hikmət şəhəriyəm (və o cənnətir), sən isə ey Əli, onun qapısısan. Belə isə hidayət yolunun yolçusu cənnətin yolunu necə tapmalıdır? Əlbəttə (cənnətə girmək üçün doğru yolu) təkcə qapıdan keçməklə tapa bilər”. P.S: Yazı uzun olmasın deyə bəzi oxşar nəqlləri mötərizə vasitəsi ilə bir mətnə yerləşdirmişəm. Hamısının mənbələrini də bu səbəbdən qeyd etmirəm. Bu hədislər çox sayda səhabə tərəfindən rəvayət edilmişdir. Bu hədis ümumilikdə hər iki məzhəbin qaynaqlarında mötəbər hesab edilir.
